Heb jij weleens zo’n moment gehad?
Het is jullie date night. Je hebt er de hele week naar uitgekeken. Je werk is klaar. Eindelijk. Je liefje komt over ongeveer een uur. Je outfit ligt al dagen klaar, tot en met het sexy ondergoed. De muziek staat aan, de wijn is gekoeld, de condooms liggen klaar en je seksspeeltjes zijn allemaal opgeladen en georganiseerd. Alles is klaar voor de start.
Enige probleem… jij. Jij bent er gewoon niet. Je hoofd bonkt, je gewrichten doen pijn, je ledematen beginnen weer gevoelloos te worden. En je bent er gewoon doodmoe van. “Het is gewoon niet eerlijk!” schreeuw je naar de badkamerspiegel terwijl je naar je pijnstillers grijpt en je telefoon pakt om je lief te appen dat hij of zij beter niet kan komen.
Maar wacht. Er is nog een andere realiteit. Ja, de pijn is nog steeds pijn, de klachten zijn er nog steeds en je ledematen worden nog steeds doof. Maar misschien, heel misschien, kun je in elk geval een deel van dit mooie plan redden. Het kost wat moeite. Maar wie is er nu niet in voor een beetje moeite als het om een beetje sexy tijd gaat?
Dokters hebben niet altijd alle antwoorden
Als je een van de miljoenen mensen bent die met chronische pijn leven en toch toegang willen houden tot hun seksleven, begin je misschien met een bezoek aan je arts. Maar als je arts zich ongemakkelijk lijkt te voelen bij het onderwerp seks, bedenk dan: de meeste zorgverleners krijgen weinig training in seksuele geneeskunde. Onderzoek laat zien dat ze ook weinig weten over de kruising tussen chronische ziekte en seksualiteit. En het kan ons een beetje schaamte of verlegenheid bezorgen als we ernaar moeten vragen. Praat met een seksualiteitsprofessional die ervaring heeft met chronische pijn, chronische ziekte en beperkingen.
Mensen met een chronische ziekte hebben nog steeds seks
Verergerd door ageïsme, validisme en een ‘disfunctie’-narratief, hebben de meesten van ons moeite om een seks-positief kader te vinden wanneer we leven met chronische pijn of ziekte. Ondanks alles geloven veel oudere volwassenen dat seksuele gezondheid essentieel is voor hun kwaliteit van leven. Onthoud dat het jouw lichaam is en dat seks voor veel mensen met een levenslange aandoening een belangrijk onderdeel van het leven is. Ik ga je vier sekstips geven die rampen kunnen ombuigen in triomfen.
Toegankelijke sextip #1: Geef niet op
Als vanavond (of morgenavond) niet gaat lukken om seks te hebben met je lief, wanhoop dan niet. Begin te praten (of te appen of te DM’en of op welke manier dan ook te communiceren) met je favoriete sekspartner, want seks is meer dan aanraken. Doe het rustig aan en let erop dat je je niet verontschuldigt, want je hebt nergens spijt van te hebben. Begin met het uiten van je verlangen en je behoeften en wat je graag met hen zou willen doen. Geef het gesprek betekenis door elkaar aan te kijken en elkaars hand vast te houden als dat kan. Lichamelijk contact kan helpen je angst te verminderen. En onthoud: communicatie is de sleutel tot langdurige seksuele relaties.
Toegankelijke Sekstip #2: Leun op je hulpmiddelen
Gelukkig leven we in een tijd waarin de mogelijkheden voor toegankelijkheid exponentieel toenemen. Voor ons met chronische pijn of ziekte vraag ik je om creatief te worden en erop te vertrouwen dat er een manier is om seks te laten werken voor jouw unieke en geweldige lichaam. Dr. Lee Phillips, een door AASECT gecertificeerde sekstherapeut, raadt nieuwsgierigheid naar je partner aan wanneer je creatiever wordt met je seksuele ervaringen. Dr. Lee’s missie in het leven is om de mythe te verpletteren dat mensen met een chronische ziekte en andere beperkingen niet seksueel zouden zijn. Bovendien bevat zijn podcast, Sex & Chronic Illness, onderdeel van het Invisible Not Broken-netwerk, verhalen van individuen, stellen en andere experts uit het veld over het overwinnen van schaamte en de seksuele beperkingen die door ziekte en handicap worden veroorzaakt.
Toegankelijke sextip #3: Probeer nieuwe ideeën en nieuwe speeltjes uit
In plaats van te denken dat alles voorbij is, kun je dit zien als een nieuw seksueel avontuur. Gelukkig heeft Hot Octopuss een hele reeks toegankelijke speeltjes en handige tips. Disability Lead Kelly Gordon en haar team bij Hot Octopuss werken samen met andere seks-positieve disability rights-mensen om meer wegen naar meer genot te vinden. Samen banen ze de weg met oplossingen voor mobiliteits- en behendigheidsproblemen, zoals sekssledes en riemen die helpen bij het positioneren, zodat jij je meer op het plezier kunt richten. Daarnaast adviseren ze bij de ontwikkeling van meer toegankelijke seksspeeltjes, zoals toys met ergonomische handgrepen en grotere knoppen. De PULSE haalt de druk van penetratie weg als erecties niet (meer) voor je werken, terwijl de DiGiT vinger-vibrator letterlijk je bereik vergroot en je handen een pauze gunt.
Toegankelijke sekstip #4: Geniet van waar je nu bent.
Haal de druk van dat “perfecte” moment af. We zijn hier allemaal maar mensen en we hebben tijd nodig om te komen tot wat seksuologen ‘goed-genoeg seks’ noemen, als een soort realiteitscheck. Als vanavond niet de avond is, kun je misschien een ander moment vinden dat wél werkt. Praat over wat je graag zou willen doen wanneer je lichaam weer klaar is om aangeraakt te worden. En leer je eigen lichaam kennen, dat van je partner, en word samen creatief.
Tot slot
Seks kan ongemak verlichten. Seksuele stimulatie kan chronische pijn verminderen. Stimulatie die tot een orgasme leidt, zorgt voor de grootste toename in pijnverlichting. Onderzoekers hebben ontdekt dat seksuele opwinding en orgasme het niveau van endorfines en andere hormonen zoals oxytocine (een bijzonder neurotransmitter, vaak het “knuffelhormoon” genoemd) verhogen, die het ongemak van chronische pijn kunnen verlichten en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren.
De volgende keer dat je je overweldigd voelt door je chronische pijn of ziekte, onthoud dan dat mensen met veel verschillende soorten chronische pijn – zelfs mensen met dwarslaesies – talloze manieren hebben gevonden om seks weer in hun leven te integreren. Als je je niet sexy voelt, gebruik die tijd dan om opnieuw contact te maken met wat nog wél goed voelt in je lichaam, ga daarheen, en vind vervolgens een verbinding met jezelf en misschien ook met je partner. Vind je sensualiteit, zelfs wanneer je je seksiness niet kunt vinden. Laat hen weten dat dit misschien de avond is voor een goede hoofdmassage. Of een lange knuffel op de bank. De verbinding die je voelt kan leiden tot een hernieuwde nabijheid met jezelf en je toekomstige plezier.
Over de auteur
Jane Fleishman, PhD, MEd, MS, is schrijver, bekroond docent, seksuologisch onderzoeker en AASECT-gecertificeerd seksualiteitsvoorlichter. Ze behaalde haar M.Ed. en Ph.D. aan het Widener University Center for Human Sexuality Studies. Haar nieuwsgierige aard bracht haar ertoe seksuele tevredenheid op latere leeftijd te onderzoeken en leidde tot haar meest recente prestatie, The Stonewall Generation: LGBTQ Elders on Sex, Activism, and Aging. Ze is co-host van een regelmatige podcast over seks in de tweede helft van het leven en rondde onlangs een populaire TEDx-talk af, Is It OK for Grandma to Have Sex? Ze is een trotse moeder van twee fantastische twintigers (en nog geen oma).
Referenties
Davis, D., Shaver, P. R., Widaman, K. F., Vernon, M. L., Follette, W. C., & Beitz, K. (2006). “I can’t get no satisfaction”: Insecure attachment, inhibited sexual communication, and sexual satisfaction. Personal Relationships, 13, 465-483. https://doi.org/10.1111/j.1475-6811.2006.00130.x
Komisaruk, B. R., & Whipple, B. (1998). Love as sensory stimulation: Physiological consequences of its deprivation and expression. Psychoneuroendocrinology, 23(8), 927-944. https://doi.org/10.1016/S0306-4530(98)00062-6
McGrath, M., Low, M. A., Power, E., McCluskey, A., & Lever, S. (2020). Addressing sexuality among people living with chronic disease and disability: A systematic mixed methods review of knowledge, attitudes and practices of healthcare professionals. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2020.09.379
Metz, M. E., & McCarthy, B. W. (2007). The “Good-Enough Sex” model for couple sexual satisfaction. Sexual and Relationship Therapy, 22(3), 351-362.
Ogden, G. (2007). Women who love sex: Ordinary women describe their paths to pleasure, intimacy, and ecstasy. Shambhala Publications.
Richards, E., Tepper, M., Whipple, B., & Komisaruk, B. R. (1997). Women with complete spinal cord injury: A phenomenological study of sexuality and relationship experiences. Sexuality and disability, 15(4), 271-283.
Syme, M. L., Cohn, T. J., Stoffregen, S., Kaempfe, H., & Schippers, D. (2019). “At my age…”: defining sexual wellness in mid-and later life. The Journal of Sex Research, 56(7), 832-842. https://doi.org/10.1080/00224499.2018.1456510