Begin jaren 2000 leed ik aan een aandoening genaamd vaginisme. Destijds was het niet algemeen bekend en ik had er nog nooit van gehoord. In feite wist ik niet eens dat ik het had.
Terugkijkend naar deze periode, herinner ik me dat ik wat ongemak had bij het proberen tampons te gebruiken, en seks was erg pijnlijk, maar ik begreep de oorzaak niet. Elke keer dat ik probeerde mezelf met iets te penetreren, voelde ik alsof mijn hele lichaam het afwees. Het gevoel was uiterst ongemakkelijk, bijna als een brandend gevoel. Penetratieve seks met vaginisme zou me aan het huilen maken, en dan zou mijn partner zich schuldig voelen, wat een druk op de relatie legde. Ik had geen reden waarom het zoveel pijn deed, en ik voelde me slecht omdat ik mijn partner zich schuldig liet voelen.
Ik kan eerlijk gezegd niet zeggen waarom ik niet naar de dokter ging met deze symptomen, maar ik was vrij jong en schaamte speelde waarschijnlijk een grote rol. De enige 'problemen daar beneden' waar ik ooit van had gehoord waren schimmelinfecties en menstruatiepijn. En hoewel er tv-reclames en tijdschriftartikelen waren die spraken over schimmelinfecties en zware menstruaties, was er niets over vaginisme.
Uitstrijkje met vaginisme
Op een gegeven moment in deze periode werd ik opgeroepen voor mijn reguliere uitstrijkje. Dit was niet het eerste uitstrijkje dat ik had gehad, maar omdat ik begin twintig was, was ik waarschijnlijk maar één keer eerder getest. Ik zou nooit een uitstrijkje weigeren - mijn zus had baarmoederhalskanker en ik was niet van plan een ander statistiek te worden.
Ik ging naar de verpleegster en vertelde haar dat ik me angstig voelde. Ze deed haar best om me op mijn gemak te stellen en plaatste toen de speculum. Ik voelde extreme ongemakken. Ze kon zien dat ik pijn had en adviseerde me om te proberen te ontspannen. Toen hoorde ik haar woorden zeggen die je echt niet wilt horen bij het ondergaan van een medische test... 'Er is wat bloed'.
De verpleegster trok de speculum terug en ik keek net op tijd naar beneden om te zien hoe ze haar handen onder het instrument hield om het bloed op te vangen dat eraf drupte. Er was behoorlijk veel; meer bloed dan ik ooit eerder had gezien, en het was van mij. De verpleegster werd erg druk met het afvegen van het bloed dat op de vloer was gedruppeld met een tissue, en leek te vergeten voor mij te zorgen. Uiteindelijk gaf ze me wat tissues.
Ik staarde naar mijn dijen en lies, rood gekleurd door het bloed. Ik stond op in totale shock en probeerde mezelf schoon te maken. Ik vertelde de verpleegster dat ik me flauw voelde en ze schoof een stoel naar me toe, adviseerde me om te gaan zitten. Ze streelde mijn rug en zei dat ik warm aanvoelde - ik was op dit punt aan het opbranden, zwetend en met mijn hart zo hard kloppend dat ik het gevoel had dat het me van de stoel zou slaan.
Nadat ik me bijna normaal begon te voelen, probeerde ik in de wachtkamer te wachten op een recept. Maar het gevoel van het glijmiddel dat de verpleegster had gebruikt voor de speculum dat uit me sijpelde, herinnerde me aan het bloed. Dat misselijkmakende, licht in het hoofd gevoel overspoelde me opnieuw en ik moest naar buiten rennen om wat frisse lucht te krijgen. Terwijl ik de reling vastgreep, stabiliseerde ik mezelf totdat ik me in staat voelde om terug te keren naar de kliniek. Uiteindelijk kreeg ik mijn recept en kreeg ik eindelijk de kans om te vertrekken en naar huis te gaan, nog steeds in shock en onzeker over wat er net was gebeurd.
Mijn dokter wist dat ik vaginisme had... maar ze vertelde het me niet
Het slechte nieuws eindigt daar ook niet. Mijn vaste arts heeft me nooit verteld waarom ik deze ervaring had, dus elke keer dat ik werd opgeroepen voor een uitstrijkje, werd ik angstig dat het weer zou gebeuren. In de jaren daarna heb ik nog twee of drie moeilijke uitstrijkjes gehad - hoewel geen zo erg als dat tweede. En toen, ongeveer negen jaar later, tijdens een routineafspraak bij de huisarts, zag ik toevallig mijn medische dossier op het scherm van mijn arts. Toen ontdekte ik mijn diagnose van vaginisme, want het staarde me in het gezicht aan! Ik wist niet eens wat het betekende, dus moest ik het opzoeken.
Als de verpleegster of mijn vaste arts me destijds over deze diagnose hadden gesproken, had dat veel van de problemen kunnen besparen die ik had, proberen seks te hebben met vaginisme zonder het zelfs maar te weten. Ik kijk terug en vraag me af hoe mijn partner zich moet hebben gevoeld toen ik me steeds van hem terugtrok en hem vertelde dat ik geen seks wilde. Hem vertellen dat 'het pijn doet' moet vreemd hebben geleken, aangezien we altijd een gezond seksleven hadden gehad. Hij moet het gevoel hebben gehad dat het aan hem lag, dat ik geen seks meer met hem wilde. Vanuit mijn perspectief voelde ik gewoon dat mijn lichaam niet goed werkte, en was ik niet echt in staat om te praten over wat er met me gebeurde. Gelukkig verdween de aandoening uiteindelijk, hoewel ik niet weet waarom of hoe. Mijn seksleven keerde dus terug, maar wat als dat niet was gebeurd?
Wat is vaginisme?
Vaginisme zoals gedefinieerd door de NHS is “de automatische reactie van het lichaam op de angst voor sommige of alle vormen van vaginale penetratie”. Het is een onvrijwillige reactie en het is niet iets dat je gewoon kunt ‘uitschakelen’. Als je pijn ervaart tijdens enige vorm van penetratie, zoals een pijnlijk of branderig gevoel, dan heb je mogelijk vaginisme. Je moet naar een dokter gaan om de oorzaak te bepalen en een diagnose te krijgen. Er zijn ook andere aandoeningen die pijnlijke seks kunnen veroorzaken, en het is echt belangrijk om jezelf te laten controleren. Laat, zoals ik, de stilte van je dokter je er niet van weerhouden om je uit te spreken.
Als je de diagnose vaginisme krijgt, is er nu veel meer informatie beschikbaar dan toen ik er last van had. Expert hulp voor vaginisme is beschikbaar evenals veel informatie over hoe vaginisme seks beïnvloedt.
Het is goed om ontspanningstechnieken te proberen voordat je enige vorm van vaginale gemeenschap probeert, en om je op te bouwen door een heel kleine dildo of vibrator te gebruiken totdat je je comfortabel voelt – je kunt ook dilatatoren kopen om te helpen bij dit proces. Als enige vorm van penetratie pijnlijk is, zou mijn advies zijn om te stoppen met gemeenschap totdat je de pijn hebt verminderd. Je kunt seksspeeltjes krijgen die niet-penetrerende seks leuker kunnen maken, zoals de Hot Octopuss PULSE DUO LUX. Counseling kan helpen, hypnose is een andere mogelijkheid. Het doel is om het lichaam voldoende te laten ontspannen zodat de spieren stoppen met onvrijwillig aanspannen.
Het belangrijkste is om het rustig aan te doen en je niet onder druk te voelen om iets te doen dat ongemakkelijk is. Proberen seks te forceren om je partner tevreden te houden, zal het alleen maar erger maken, maar communiceer wel met hen zodat ze begrijpen wat je voelt. Terugkijkend maakte het gebrek aan communicatie van zorgprofessionals en het gebrek aan informatie in de media het voor mij onmogelijk om met mijn partner te praten over mijn moeilijkheden tijdens seks. Laat dat jou niet overkomen – praat met je partner en je dokter!
Petra Pan is een dertiger die panseksueel is en dol is op volwassen producten en lingerie. Ze blogt ook over seks en welzijn.
