Als we het hebben over ‘het recht op genot’, dan gaat het over gelijkheid op een terrein dat sommigen van ons misschien als vanzelfsprekend zien. We worden allemaal geboren met een innerlijk verlangen om ons goed te voelen, en omdat dat zo natuurlijk is, nemen sommigen aan dat het voor iedereen even makkelijk toegankelijk is. Dat is echter lang niet altijd zo, zeker niet voor mensen met een beperking en met toegankelijkheidsbehoeften die als blokkade kunnen werken om genot te ontvangen. Mensen met een beperking moeten zonder omhaal kunnen zeggen dat we zouden moeten zijn – en ook echt zijn – opgenomen in het gesprek als het over seks en genot gaat. Loop niet op eieren om ons heen, want nieuwsflits: we bestaan, en velen van ons hebben seks. Hele vieze seks en heel veel orgasmes. Als het idee dat mensen met een beperking seks hebben, van genot genieten of masturberen nooit bij je is opgekomen – of, nog erger, je doet gruwelen – laten we dan eens kijken hoe dat komt.
Ik wil echter eerst twee feiten benoemen. Ten eerste zullen geen twee mensen een beperking op dezelfde manier ervaren, en daarom is het onmogelijk om namens de hele gemeenschap van mensen met een beperking te spreken; dat zou niet alleen zinloos zijn, maar het zou de ervaringen van de gehandicapte gemeenschap ook minimaliseren als je dat zou proberen.
Ten tweede kan iedereen op elk moment een beperking krijgen, ongeacht levensstijl, achtergrond of opvoeding. Dus wanneer we spreken over de rechten van mensen met een beperking, hebben we het ook over de rechten van ieder mens. Naarmate we ouder worden, zullen we onvermijdelijk meer zorg en ondersteuning nodig hebben, en dan hebben we het nog niet eens over degenen die plotseling of onverwacht een beperking krijgen. Dus als je denkt dat de rechten van mensen met een beperking niets met jou te maken hebben, dan zou ik willen zeggen dat dat niet alleen wijst op een gebrek aan empathie of begrip, maar dat je jezelf op een dag misschien in een situatie terugvindt waarin je zelf in meer of mindere mate zorg nodig hebt. Het is een ongemakkelijke waarheid, maar alleen omdat de samenleving mensen met een beperking ziet als mensen aan de rand. Het is makkelijk om beperking of ziekte als een mythe te zien als je tot nu toe alleen maar een goede gezondheid hebt gehad en beperking ziet als iets dat alleen de ‘ongelukkige enkeling’ overkomt, maar met bronnen die aangeven dat in 2022 24% van de Britse bevolking te maken had met een beperking, kan dat niet verder van de waarheid afstaan.
Het is een feit dat mensen met een beperking vaak gewoon buiten het gesprek worden gelaten. “Oh, we hebben er niet aan gedacht om de locatie rolstoeltoegankelijk te maken… Sorry, we hebben geen online toegang tot dit evenement” enzovoort. En als we de sector van seksuele wellness analyseren, lijkt het alsof dit wéér een arena is waarin het gesprek verdergaat zonder inclusie. “Top 5 standjes om te proberen… als je twee goed werkende benen hebt. Nieuwe speeltjes die je van je sokken blazen… zolang je maar de fijne motoriek hebt om ze te bedienen.” Toch lijkt het erop dat de sector langzaam wakker wordt en de koffie begint te ruiken, want gelukkig zien we meer representatie, educatie en toegankelijkheid in de producten die worden aangeboden.
Ik zou nu uitgebreider kunnen ingaan op het belang van representatie in de media en bredere toegankelijkheidskwesties, maar omwille van het beperkte aantal woorden focussen we nu even op waarom toegang tot plezier belangrijk is voor mensen met een beperking. (Of, misschien nog dringender, waarom zou je denken dat dat niet zo is?)
Ik vraag me af of iedereen denkt dat we, omdat we een beperking hebben, niet geil worden? Het is eigenlijk lachwekkend om te bedenken, maar in werkelijkheid is de infantilisering van mensen met een beperking schadelijk. Als de gedachte dat iemand met een beperking plezier wil hebben je ongemakkelijk maakt, nodig ik je uit om je af te vragen waarom dat zo is.
Gehandicapte mensen zijn zich pijnlijk bewust van de barrières die er zijn als het gaat om gezondheidszorg in het algemeen, maar wanneer de samenleving doet alsof mensen met een beperking geen behoefte hebben aan, of erger nog geen recht hebben op toegang tot plezier, kan dat zowel vervreemdend als isolerend voelen. Er zijn ook gevallen waarin mensen met een beperking grof gefetisjeerd worden, maar wordt er dan werkelijk op een betekenisvolle en doordachte manier aandacht besteed aan hún plezierbehoeften, of worden ze gewoon uitgebuit? Seksuologen erkennen de fysieke en mentale voordelen van plezier, waarvan de noodzaak op geen enkele manier vermindert door iemands handicapstatus. Mensen met een beperking, chronische langdurige ziekten of ondersteuningsbehoeften zien als ‘anders’ in plaats van als volwaardige leden van de samenleving, zorgt ervoor dat deze essentiële behoeften niet worden vervuld.
Na het ontwaken uit mijn door multiple sclerose veroorzaakte coma moest ik opnieuw leren lopen en praten, maar ik had ook alle andere troostverlangens: naar Galaxy cookie crumble, naar een gezichtsmasker van Sephora en, ja, naar mijn vibrator.
Omdat mensen met een beperking basis-mensenrechten willen, dat er in onze zorgbehoeften wordt voorzien, maar óók dat we een keihard orgasme kunnen hebben als we opgewonden raken. Zo ingewikkeld is het echt niet. We kunnen het gesprek zo veel intellectualiseren als we willen, maar uiteindelijk kunnen we gewoon zeggen dat mensen die van hun lichaam willen genieten, de lichamelijke autonomie moeten hebben om dat te kunnen doen.
Hoewel er veel gesproken is over seksuele gezondheid en seksuele voorlichting, is plezier veel te lang een onderbelicht onderdeel van het landschap geweest. Het is misschien een troebeler onderwerp omdat je er niet met dezelfde klinische precisie over kunt praten als over andere aspecten van seks, maar plezier is iets waar iedereen recht op heeft. Lichamelijke autonomie is het principe dat je lichaam van jou is en dat je recht hebt op zelfbeschikking en zelfbepaling, en de hulpmiddelen om dat mogelijk te maken als we het over plezier hebben, zouden beschikbaar moeten zijn.
In mijn single-tijd had ik het gevoel dat ik een T-shirt nodig had met de tekst: “Laat mijn vaak dringende medische behoeften je niet afschrikken, ik ben eigenlijk echt heel kinky in bed.” (Alsjeblieft, iemand moet dit maken en me er 10 opsturen.) Mensen kunnen bang zijn voor een beperking, en het zijn die ableïstische houdingen ten opzichte van handicap die hier eigenlijk de afknapper zijn, lieverd, niet mijn mooie maar lichtelijk haperende lichaam. Wanneer we die ableïstische houdingen beginnen aan te pakken, kunnen we onze aandacht richten op het meenemen van mensen met een beperking bij het maken van producten, het geven van voorlichting over plezier en het bespreken van seks in het algemeen.
Factoren zoals makkelijk te gebruiken speeltjes met adaptieve ontwerpen kunnen een enorme rol spelen in toegankelijkheid voor veel mensen met een beperking, omdat ze hen de onafhankelijkheid geven die iedereen verdient. Zoals ik al zei, beperkingen kunnen sterk verschillen, dus wat voor de één werkt, hoeft niet voor de ander te werken. Maar misschien moeten we, nog vóór we nadenken over elementen als ontwerp en functies van masturbatiehulpmiddelen, eerst af van de schadelijke vraag of mensen met een beperking ‘recht hebben’ op plezier.
Natuurlijk doen we dat verdomme, waarom zou je ook iets anders denken?